Archeologia

Archeologia

Stanowisko 1

Grodzisko Duże” położone na zalesionym wzgórzu, na granicy pomiędzy Płazą a Zagórzem Na szczycie góry zwanej Grodzisko znajduje się grodzisko otoczone koncentrycznym wałem; silnie zniwelowanym. Rozmiary grodziska wynoszą około 120 x 130 m (według G.Leńczyka 90 x 110 m). Wzgórze, na którym usytuowane jest grodzisko, z trzech stron opada stromo. Jedynie od strony zachodniej spadek terenu jest łagodniejszy. Od tej strony wał jest nieco lepiej zachowany i miejscami dochodzi do wysokości 1 m. W pozostałych częściach grodziska słabe ślady wału widoczne są tuż nad urwiskiem.

Grodzisko można podzielić na dwie części. Część wyższa, wschodnia, wznosi się nieco ponad część zachodnią. Na zachodniej krawędzi górnej części grodziska można się dopatrywać bardzo słabo widocznych śladów drugiego wału, oddzielającego od siebie obie części grodziska. Teren grodziska porośnięty jest. wysokopiennym lasem, a częściowo w górnej części znajdował się pod uprawą. W zbiorach Muzeum Archeologicznego w Krakowie znajduje się kilka drobnych skorup wczesnośredniowiecznych i jeden ułamek naczynia o bliżej nie określonej przynależności kulturowej, znalezione na grodzisku. Badań wykopaliskowych dotąd nie prowadzono. Chronologia grodziska nie jest ustalona. W literaturze i notatkach archiwalnych grodzisko to nosi także nazwę grodziska płaskiego lub górnego, a niekiedy występuje także pod nazwą sąsiedniej wsi Zagórze.

Po północnej stronie grodziska znajdowała się mała grota w skale wapiennej. Grota ta miała 6 m szerokości i 4 m długości. W 1873 roku A.H.Kirkor, przeprowadził wewnątrz groty poszukiwania, w czasie których znalazł kilka kości zwierzęcych i parę ułamków ceramiki o bliżej nie określonej chronologii.


Stanowisko 2

„Grodzisko Małe”, położone na cyplu wzgórza, na pograniczu Płazy i Zagórza
Na południe od „Grodziska Dużego”. Na południe od „Grodziska Dużego” znajduje się cypel wzgórza o stromych zboczach, wysunięty ku południowi zwany „Grodzisko Małe”. Cypel ten, o długości około 100 m i szerokości u nasady około 40 m, odcięty był najprawdopodobniej od północy wałem zaporowym, którego bardzo słabe ślady można jeszcze prześledzić. Od strony wschodniej ze zbocza cypla wypływa mały strumyk. Teren cypla porośnięty jest wysokopiennym lasem. Na powierzchni, a także i w profilu małej odkrywki, nie znaleziono materiału zabytkowego. Badań wykopaliskowych dotąd nie prowadzono. Chronologia grodziska nie jest ustalona. Niektórzy z badaczy uważają, że na cyplu nie było grodziska. Obiekt figuruje niekiedy w literaturze i w notatkach archiwalnych jako grodzisko lipowieckie, dolne, lub bywa wymieniane pod nazwą wsi Zagórze.


Stanowisko 3

Na tak zwanych „Starzynach”
W 1875 roku, w potoku znaleziono krótki toporek o rozszerzonym ostrzu, wykonany z białawej skały wylewnej. Spłaszczony obuch toporka nosi wyraźne ślady używania. Długość 10,2 cm, szerokość 2,6 cm, grubość 6,3 cm. Zbiory Muzeum Archeologicznego w Krakowie.


Stanowisko 4

Przed rokiem 1923, w bliżej nie określonym miejscu na terenie Płazy znaleziono smukłą, dość płaską siekierkę, stanowiącą typ przejściowy pomiędzy dwuścienną a czworościenną, o płaskim obuchu i wygładzonej części przylegającej do ostrza. Siekierka wykonana z kamienia zbliżonego do piaskowca. Długość 12,8 cm, szerokość ostrza 4,7 cm, grubość 3,3 cm. Zbiory Muzeum Archeologicznego w Krakowie.